Familie opstellingen is een onderdeel van Systemisch werken. Systemisch werken gaat ervan uit dat je wordt beïnvloed door de systemen waarvan je deel uitmaakt. Je eigen familie is zo’n systeem, maar ook de organisatie waarbinnen je werkt, een vereniging, een team of je sociale omgeving of relaties. Denk daarbij aan je (onbewuste) overtuigingen, je patronen en gedragingen die hun oorsprong vinden in de systemen waarin we zijn opgegroeid en waarin we leven en werken.

Om inzicht te krijgen in jouw plek in het systeem en je verhoudingen met anderen in het systeem wordt binnen Systemisch werken gewerkt met een Familie opstelling. Door inzicht kun je ervaren waar belemmeringen zitten en waarom je steeds opnieuw bepaald gedrag vertoont dat je belemmert in je ontwikkeling en groei. Wat er in zo’n systeem allemaal gebeurt en de plaats die jij erin inneemt, bepaalt wat je doet, hoe je het doet en waarom je dit zo doet.

Systemisch Werk gaat uit van “opstellingen” zoals een familie opstelling of een organisatie opstelling. Het doel van de opstelling is om inzicht te geven in de symptomen en de onderliggende (onbewuste) dynamieken. In een opstelling wordt gewerkt met representanten. Dit zijn mensen of voorwerpen die personen of abstracte begrippen representeren. Deze representanten krijgen een plek in de ruimte en de opstelling komt tot leven doordat de representanten informatie verschaffen over gevoelens en gedachten en de eventuele drang om te bewegen.

De opstelling start met een kort gesprek over je thema en de feiten rond je stamboom, waarna je gevraagd wordt om representanten te kiezen die voor je familieleden representant zijn. Dit kan zijn met mensen, maar het kan ook met voorwerpen. De representanten krijgen een plek in de ruimte en de opstelling komt tot leven doordat de representanten informatie verschaffen over gevoelens en gedachten en de eventuele drang om te bewegen.

Vanuit symptomen op je persoonlijke vlak zoals angsten, je doel niet halen, of relatieproblemen wordt de onderliggende dynamiek in het systeem zichtbaar. Door herkenning van de dynamiek is verandering mogelijk, waardoor de energie weer kan stromen. Je komt weer in je kracht te staan en het systeem kan herstellen door een gezonde plek voor alle leden te vinden.

De 3 basisprincipes zijn:

1. BINDING. Iedereen heeft recht op een plek in het systeem.
2. VOLGORDE. Alle plekken staan in een rangorde ten opzichte van elkaar.
3. GEVEN EN NEMEN. Geven en nemen dienen evenredig in balans te zijn.

De rode draad in het familiesysteem vormt de binding met het systeem van herkomst. De binding is de band met de ouders, grootouders en nog veel verder terug. Als door welke omstandigheden dan ook één van de basisprincipes binnen het systeem of in de context verstoord raakt, ontstaan er dynamieken. Vanuit deze dynamieken wordt een nieuw evenwicht binnen het systeem nagestreefd waardoor de huidige situatie ontstaat en blijft bestaan. Voorbeelden van dynamieken zijn:

• Iets voor een ander dragen binnen het systeem
• Iemand volgen die binnen het systeem is buitengesloten of niet erkend
• Iemand gaat van zijn plek
• Iemand identificeert zich met een ideaal, iemand of een concept

Vanuit deze dynamieken ontstaan symptomen waarmee we in het dagelijkse leven worden geconfronteerd. Voorbeelden van symptomen zijn:

• Angstig zijn
• Fysieke ongemakken
• Onduidelijke lichamelijke klachten
• Doelen niet halen
• Niet weten wat je wilt
• Onzekerheid
• Niet productief zijn
• Vervormingen van jouw perceptie
• Gebrek aan ondernemerschap
• Onrust
• Extreem verantwoordelijkheidsgevoel

Deze symptomen kom je misschien wel dagelijks tegen in verschillende situaties zoals relatie, sport, werk, vrienden en gezin. Vanuit de symptomen komen met behulp van een opstelling de onderliggende dynamieken aan het licht. Door het beeld dat een opstelling zichtbaar maakt en de energetische werking binnen dat veld kan het systeem ontspannen. Wanneer het systeem weer in overeenstemming met de basisprincipes komt, dan gaat de energie weer stromen en kan men de gewenste verandering doorvoeren.

Systemisch werken kan effectief worden ingezet bij re-integratietrajecten. Toepasbaar bij vele mentale problematiek en beperkingen. Soms ook bij fysieke belemmeringen waarbij de oorzaak mogelijk in de psyche ligt.